‘Dat zou niet moeten kunnen’
BRAKEL – De uitbraak van Q-koorts op een boerderij in Brakel is ‘zorgelijk’. Het feit dat er schapen zijn die niet gevaccineerd zijn tegen de infectie is risicovol: er kan zomaar weer een grotere uitbraak van Q-koorts komen. ,,Je kan niet met zekerheid zeggen dat er geen mensen al besmet zijn of zijn blootgesteld aan de bacterie.”
Door Pieter van Klinken
Een boerderij in Brakel waarop 35 schapen leven die niet gevaccineerd zijn tegen Q-koorts. ,,Dat zou niet moeten kunnen. Dat is zorgelijk”, zegt hoogleraar uitbraken van infectieziekten Chantal Rovers van het Radboudziekenhuis in Nijmegen donderdag.
Q-koorts kan ernstige, soms chronische, infecties veroorzaken en leiden tot de dood. De bacterie die Q-koorts veroorzaakt, kan lang leven, zegt ze, en kan door de wind worden verspreid. Rovers, die veel onderzoek deed naar Q-koorts, maakt zich ook zorgen. ,,Dat er een boerderij is waarop zo veel dieren niet gevaccineerd zijn, geeft een risico om weer een uitbraak van Q-koorts te krijgen. Zeker in een land waarin heel veel mensen en dieren vlak bij elkaar wonen.”
Donderdagavond liet minister Piet Adema (Landbouw) weten dat op een bedrijf in Brakel Q-koorts is geconstateerd. Dat is voor het eerst in acht jaar. Vermoedelijk zijn één of enkele niet gevaccineerde jonge ooien besmet met de bacterie, schreef de bewindsman aan de Tweede Kamer.
Abortusstorm
Volgens het RIVM is er geen heel groot risico voor de volksgezondheid. ,,Er is geen abortusproblematiek geweest”, legt een woordvoerder van het RIVM uit. Door de bacterie kan het voorkomen dat heel veel schapen tegelijk aborteren, een zogenaamde abortusstorm. Daardoor komt dan heel veel van de bacterie vrij. ,,Maar dat is nu niet gerapporteerd.”
Ook Rovers noemt het gunstig dat er maar één of enkele ooien besmet zijn geraakt in Brakel. ,,Maar ik denk dat het moeilijk te zeggen is hoe groot het risico is.” Ze zegt ook dat het niet zo is dat de bacterie zomaar vijftig kilometer ver waait, maar zeker in de omgeving van Brakel is er wel een risico.
De bacterie werd aangetroffen in de melktank van de schapen. Of melk met de bacterie in de winkel terecht is gekomen, is nog niet duidelijk. In gepasteuriseerde melk komt de bacterie niet voor. Tijdens dat proces wordt die gedood. ,,Als je ongepasteuriseerde melk drinkt met de bacterie, zou je wel Q-koorts kunnen oplopen”, zegt Rovers.
Honderd mensen kwamen te overlijden
In Brabant gaan de gedachten meteen terug naar 2007 toen de ziekte op een geitenhouderij in Herpen werd geconstateerd. In de jaren die volgden raakten tienduizenden mensen besmet. Zeker honderd mensen kwamen er door te overlijden. Q-koorts zorgt bij een vijfde van de mensen ook het Q-koortsvermoeidheidssyndroom (QVS) op. Dat is vergelijkbaar met long-covid. Mensen worden chronisch ziek.
Patiënten met QVS klagen over vermoeidheid, over pijn, over de uitzichtloosheid van hun lijden en over de muur van onbegrip waar ze te vaak op stuiten. Hun sociale omgeving snapt de klachten niet altijd, waardoor veel van hen zich niet begrepen en eenzaam voelen.