Algemeen Dagblad: Opnieuw uitbraak van Q-koorts bij veebedrijf: de gedachten gaan terug naar het drama in Brabant

26 apr 2024

Voor het eerst in jaren is in Nederland weer Q-koorts opgedoken bij een veebedrijf. De gedachten in Brabant gaan al snel terug naar 2007, toen tienduizenden mensen besmet raakten met de infectieziekte na een uitbraak in Herpen. Meer dan honderd mensen lieten het leven door Q-koorts.

Paniek na het uitbreken van Q-koorts op een veebedrijf, dat klinkt bekend. Q-koorts verspreidde zich vanaf 2007 via de geitenboerderij van Arjan van de Ven in Herpen door heel het land, met alle gevolgen van dien. Toch wilde de geitenhouder in 2016 flink gaan uitbreiden, iets waar omwonenden helemaal niet blij mee waren. Later besloot Van de Ven in overleg met de gemeente Oss het verzoek weer in te trekken.

De situatie bij zijn boerderij zorgde niet alleen voor veel paniek bij de omgeving, het maakte ook slachtoffers. Het begon in 2007 onder de noemer ‘mysterieuze griepverschijnselen’ bij bijna honderd mensen in Herpen. Later bleek het te gaan om Q-koorts en niet alleen in Brabant. Volgens cijfers van de Nationale Chronische Q-koorts Databaset uit 2022 staat het aantal geregistreerde doden op 116. Het leidde ook tot een aangifte door een nabestaande van een 16-jarige jongen tegen de geitenhouder. Hij was in 2009 op de boerderij geweest tijdens een klassenuitje.

Geen compensatie of toch wel?

Het college van Brabant spande zich door de jaren heen in om de gedupeerden van de Q-koortsepidemie een compensatie te geven. Helaas voor deze mensen visten ze achter het net. Het college deed nog een moreel beroep op de overheid, ook nadat het verzoek werd afgewezen door de rechter, maar tevergeefs.

Later kwam er alsnog goed nieuws voor de gedupeerden. Het – inmiddels demissionaire kabinet – besloot toch ‘een vorm van tegemoetkoming’ voor Q-koortspatiënten in het leven te roepen. Het nieuwe kabinet deed er zelfs nog een schepje bovenop. Binnen een week meldden zich al 500 mensen voor een schadevergoeding.

De Brabantse gedeputeerde Henri Swinkels vond het bedrag dat mensen per persoon konden vragen overigens te laag.

Toch uitbreiding van veestapel?

Hoewel er eerder in overleg met de gemeente werd afgezien van uitbreiding, probeerde Van de Ven het later alsnog. De gemeente Oss nam zijn vergunningaanvraag overigens niet in behandeling omdat hij niet aan alle eisen zou voldoen.

Hij liet het hier niet bij zitten, ging in gesprek met omwonenden en maakte officieel bezwaar tegen het besluit. Uiteindelijk werd het houden van meer geiten in bestaande stallen verboden voor alle veehouders in Oss, waarmee dus ook Van de Ven definitief achter het net viste. Althans zo leek het, want de zaak kwam ook nog voor de meervoudige kamer. Hij boekte hier een overwinning, maar het veranderde weinig aan de feitelijke situatie.

De hele zaak hakte er ook bij Van de Ven zelf in. Hij werd nagewezen in het dorp en zijn zoon wilde zelfs zijn naam niet meer dragen. Sociale uitsluiting werd zijn lot, sinds zijn geitenhouderij in Herpen als bron van Q-koorts werd aangewezen. Jaren later reageerde de geitenhouder zelf nog op de hele zaak.

NOS: Sandy heeft al 14 jaar Q-koorts

Sandy Verdonck uit het Brabantse Goirle liep 14 jaar geleden Q-koorts op. De gevolgen ondervindt ze nog dagelijks. Ze hoort bij de waarschijnlijk...

NOS: Geen verbetering in de klachten

Kortademigheid, vermoeidheid en geheugenproblemen: mensen die veertien jaar geleden besmet zijn geraakt met Q-koorts hebben nog steeds last van...

Nieuw langdurig onderzoek

Nieuw langdurig onderzoek brengt ernstige gevolgen Q-koorts in beeld Patiënten met het Q-koortsvermoeidheidsyndroom (QVS) kampen 14 jaar na...